Fagpressenytt

Går me tilbake til avlsarbeidet på stadeigna rasar med dyrskuer med meire, var fokus på eksteriør svært viktig for avlsarbeidet. Overgang til gransking og NRF førte til nye og betre metodar for avlsframgang. Kanskje vart for mykje av den gamle kunnskapen om verdien av eksteriør kasta ut i lag med at ein forkasta gamle avlsmetodar? Ser ein historisk på avlsarbeidet på NRF har eksteriør vore lite vektlagt. Det har vore mjølk, kjøt og etterkvart helse og fruktbarhet som har vore i fokus. Noko av årsaka til dette er nok at eksteriør er er ein indirekte eigenskap som det er vanskeleg å måla direkte økonomisk effekt av. Derfor vert eksteriør lite målbart og lite interessant for avlsforskaren medan for bonden er eksteriøret det første ein ser og erfarar med kua. I dag er det nok ei generell erkjenning av at eksteriør er NRF sin akilleshæl og viktig å forbetra, og difor sterkare vekt i avlsmålet i dag.

Kvifor er eksteriør viktig?
Eg vil påstå at eksteriør og brukseigenskapar er det viktigaste i avlsarbeidet på buskap- og individnivå. Ein av grunnane til dette er at eksteriør ikkje kan forbetrast etterpå. Både produksjon, lynne, helsa, fruktbarhet, klauv kan i større eller mindre grad påverkast gjennom miljø, det vil seie fôring, oppstalling, håndtering, fjosmiljø og rutinar. Eksteriør kan aldri forbetrast, berre øydeleggjast.

Eksteriøret har også stor betydning på arbeidsmengde med kyrne. Alle kjenner til kor mykje ekstratid som går med til ei ku som treng hjelp i robot, eller at organet må haldast manuellt på grunn av for små spenar, vide spenar eller side jur.

Det tredje er dyrevelferd. Eksteriør er viktig for at kua sjølv skal ha eit godt liv. Godt fungerande bein som gjer at kua bevegar seg lett, kryss og overlinje som tåler kalving, jur som ikkje er s