Fagpressenytt

TPO-ordninga vart innført som ein del av jordbruksavtalen i 1998. Føremålet var å letta generasjonsskifte i jordbruket for dei som hadde hatt hovuddelen av inntekta si frå jordbruk, gartneri og skogbruk. Dette skulle stimulera til tidlegare generasjonsskifte og rekruttering i næringa. Hovudkrav er difor at landbrukseigedomen må seljast, og ein kan heller ikkje driva næring i jordbruk, gartneri eller skogbruk samstundes som ein mottek tidlegpensjonen.

Søknad om TPO ved to prosent av eigarskifta
I 2005 var det knapt 1 500 personar fekk utbetalt yting. Dette har falle til 758 personar i 2018 (se figur 1). Landbruksdirektoratet opplyser at det har vore omlag 100 søknader i året den siste tida. Det er normalt 8 500-9 000 eigedomsoverdragingar i landbruket årleg. Ein del av desse som har karakter som fritidseigedom eller bustadeigedom. Figur 2 syner statistikk over tinglyste eigedomar frå 2006 til 2018. Den nedste linja viser tal der kjøpar oppgir føremålet med eigarskiftet til å vera landbruk. Dette har halde seg stabilt på omlag 5 500 eigarskifte i året. Om me legg det same til grunn også for seljaren, vert det berre søkt TPO i knappe 2 prosent av aktuelle eigarskifte.

Månadleg utbetaling
TPO utgjer kr 100 000 årleg inntil 5 år som einbrukarpensjon, eller kr 160 000 årleg som tobrukarpensjon. Det er no månad