Forskerforum
09.05.2017
Mange tek til orde for å motverke målingstyranniet i forskinga ved å knyte sterkare band mellom forsking og samfunnet ikring. Men kva vil det seie i praksis?
FOLKEFORSKING Nyleg tok forskarar verda over til gatene for å forsvare faktabasert offentleg debatt mot synsing og «alternative fakta». Men nokre, som Andrea Saltelli ved Senter for vitskapsteori ved Universitetet i Bergen, uttrykte uro for at markeringa kunne promotere ein idealisert, og usann, versjon av vitskapen. I Forskerforum nr 4/17 sa Saltelli at han ønskte seg ein ny kontrakt mellom forsking og samfunn: Forskinga i lag med samfunnet.
MÅ GJE NOKO TILBAKE
Det er ikkje nye tankar. I takt med at forsking vart profesjonalisert utover 1900-talet, vart vanlege menneske i stor grad avskorne frå å delta i diskusjonar om forsking, og det siste halve hundreåret har mange prøvd å rette på dette. Ein av måtane er det ein kallar «citizen science», eller kanskje «folkeforsking» på norsk.
- Det eg lærte tidleg, var at når ein skal samarbeide med vanlege folk, må samarbeidet skje på deira premiss. Dei må vere interesserte, og dei må få kjenne eigarskap til resultata. Ein kan ikkje forvente å få store mengder gode data utan å vere open om korleis dei blir brukte, seier Alf Ring Kleiven, forskar ved Havforskingsinstituttet i Arendal.
Kleiven starta sitt første folkeforskingsprosjekt for ti år sidan då han skulle ta doktorgrad på hummarfiske. Då inviterte han fritidsfiskarar til å skrive fangstdagbok. No har det vakse til eit nettverk med 250 fiskarar, som rapporterer årleg. Etter kvart tok Kleiven i bruk same ideen for å forske på omfanget av «spøkelsesfiske», der tapte hummarteiner held fram med å fange hummar.
- Vi utvikla eit standardskjema som medlemmar av N
Gå til medietMÅ GJE NOKO TILBAKE
Det er ikkje nye tankar. I takt med at forsking vart profesjonalisert utover 1900-talet, vart vanlege menneske i stor grad avskorne frå å delta i diskusjonar om forsking, og det siste halve hundreåret har mange prøvd å rette på dette. Ein av måtane er det ein kallar «citizen science», eller kanskje «folkeforsking» på norsk.
- Det eg lærte tidleg, var at når ein skal samarbeide med vanlege folk, må samarbeidet skje på deira premiss. Dei må vere interesserte, og dei må få kjenne eigarskap til resultata. Ein kan ikkje forvente å få store mengder gode data utan å vere open om korleis dei blir brukte, seier Alf Ring Kleiven, forskar ved Havforskingsinstituttet i Arendal.
Kleiven starta sitt første folkeforskingsprosjekt for ti år sidan då han skulle ta doktorgrad på hummarfiske. Då inviterte han fritidsfiskarar til å skrive fangstdagbok. No har det vakse til eit nettverk med 250 fiskarar, som rapporterer årleg. Etter kvart tok Kleiven i bruk same ideen for å forske på omfanget av «spøkelsesfiske», der tapte hummarteiner held fram med å fange hummar.
- Vi utvikla eit standardskjema som medlemmar av N
