BUSKAP
19.09.2016
Alle må ha ein driftsplan ved søknad om tilskot og lån til bygging av nytt fjøs, men få nyttar planen etterpå. Samanlikning av driftsplan og rekneskap for 36 bruk viser store avvik etter utbygginga. Difor må driftsplanen oppdaterast. Til løpande økonomisk styring gjennom året treng vi andre verktøy.
Alle 36 bruka i undersøkinga hadde fått utarbeida driftsplan. Dei fleste planane (58 prosent) var laga av rekneskapsførarar, 22 prosent av Tine, resten av landbrukskontor, NLR, og brukarane sjølve.
Det store fleirtalet av brukarane (92 prosent) sa at driftsplanen vart laga fordi Innovasjon Norge og banken kravde ein plan for å søkje om lån og tilskot. For 52 prosent av brukarane var driftsplanen òg ein tryggleik for at økonomien ville bli tilfredsstillande etter utbygging. Planen syner altså kva økonomisk handlingsrom investeringa vil gje for garden og familien. Berre 28 prosent av brukarane har teke fram driftsplanen og sett på den etterpå. Kvifor nyttar ikkje fleire bønder driftsplanen i åra etter utbygging? Er det noko med korleis den blir laga og brukt, eller er den ikkje eigna som styringsverktøy for bonden?
Kor treffsikre er driftsplanane?
Ved bygging av nytt fjøs blir det laga driftsplanar for heile økonomien på garden; jordbruket, eventuelle nye næringar, lønsinntekter, privatforbruk, skatt og lånekostnader. I undersøkinga avgrensa vi samanlikning av driftsplan og rekneskap til driftsresultat før avskriving og utvikling i gjeld. Vi samanlikna driftsplanane med oppnådde rekneskapstal dei fire første åra etter bygging, sjå tabell.
Driftsplanane syner lite endring dei første fem åra. Det er stort sett same produksjonsvolum og like kostnader i alle åra. Kolonna heilt til høgre i tabellen viser middeltala i driftsplanen for alle åra. Allereie frå år to og tre er det mange statistisk sikre avvik mellom rekneskapen og driftsplanen, og dess lenger frå byggeåret, dess større er avvika.
10-35 prosent dårligare resultat enn budsjettert Sum dekningsbidrag aukar som fylgje av at det vert levert meir mjølk enn forventa frå år to og ut over. Dekningsbidrag pr. liter er om lag som budsjettert i alle åra. Av dei faste kostnadene er årlege bygningskostnader om lag som forventa, medan andre faste kostnader (leige jord, kvote, administrasjon, forsikringar og så vidare), leig
Gå til medietDet store fleirtalet av brukarane (92 prosent) sa at driftsplanen vart laga fordi Innovasjon Norge og banken kravde ein plan for å søkje om lån og tilskot. For 52 prosent av brukarane var driftsplanen òg ein tryggleik for at økonomien ville bli tilfredsstillande etter utbygging. Planen syner altså kva økonomisk handlingsrom investeringa vil gje for garden og familien. Berre 28 prosent av brukarane har teke fram driftsplanen og sett på den etterpå. Kvifor nyttar ikkje fleire bønder driftsplanen i åra etter utbygging? Er det noko med korleis den blir laga og brukt, eller er den ikkje eigna som styringsverktøy for bonden?
Kor treffsikre er driftsplanane?
Ved bygging av nytt fjøs blir det laga driftsplanar for heile økonomien på garden; jordbruket, eventuelle nye næringar, lønsinntekter, privatforbruk, skatt og lånekostnader. I undersøkinga avgrensa vi samanlikning av driftsplan og rekneskap til driftsresultat før avskriving og utvikling i gjeld. Vi samanlikna driftsplanane med oppnådde rekneskapstal dei fire første åra etter bygging, sjå tabell.
Driftsplanane syner lite endring dei første fem åra. Det er stort sett same produksjonsvolum og like kostnader i alle åra. Kolonna heilt til høgre i tabellen viser middeltala i driftsplanen for alle åra. Allereie frå år to og tre er det mange statistisk sikre avvik mellom rekneskapen og driftsplanen, og dess lenger frå byggeåret, dess større er avvika.
10-35 prosent dårligare resultat enn budsjettert Sum dekningsbidrag aukar som fylgje av at det vert levert meir mjølk enn forventa frå år to og ut over. Dekningsbidrag pr. liter er om lag som budsjettert i alle åra. Av dei faste kostnadene er årlege bygningskostnader om lag som forventa, medan andre faste kostnader (leige jord, kvote, administrasjon, forsikringar og så vidare), leig
